SINANO เป็นสถาบันวิจัยด้านนาโนเทคโนโลยีและนาโนไบโอนิกส์ที่มีความโดดเด่นและเป็นที่ยอมรับในระดับนานาชาติมีความเชี่ยวชาญในงานวิจัยด้านวัสดุนาโน อุปกรณ์นาโนอิเล็กทรอนิกส์ พลังงานใหม่ ชีวการแพทย์ และนาโนสำหรับสิ่งแวดล้อม มุ่งเน้นการทำงานวิจัยเชิงลึกที่สามารถพัฒนาไปสู่การใช้งานจริงและสร้างมูลค่าเชิงพาณิชย์มีเครือข่ายความร่วมมือกว้างขวางกับมหาวิทยาลัยและสถาบันวิจัยชั้นนำทั่วโลก การร่วมมือกับ SINANO ไม่เพียงช่วยขับเคลื่อนงานวิจัยเท่านั้น แต่ยังเป็นการเปิดโอกาสในการสร้างนวัตกรรมใหม่ ๆ ที่จะสร้างคุณค่าและความยั่งยืนให้กับสังคมและเศรษฐกิจในอนาคต

หัวข้อสัมมนาครอบคลุมงานวิจัยด้านต่าง ๆ เช่น
แพลตฟอร์มชีววิทยาบูรณาการเพื่อประเมินประสิทธิผลและความปลอดภัยของวัสดุนาโนและสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพการออกแบบและพัฒนาสารโมเลกุลอัจฉริยะที่ตอบสนองต่อสิ่งเร้าเพื่อการเกษตรที่ยั่งยืน
วิธีการใช้ไมโครฟลูอิดิกเพื่อการสร้างอนุภาคนาโนอย่างแม่นยำและการประยุกต์ด้านชีวการแพทย์
เซลล์แสงอาทิตย์แบบพิมพ์ได้ ยืดหยุ่น ชนิดออร์แกนิกและเพอรอฟสไกต์
ภาพรวมงานวิจัยเทคโนโลยีคาร์บอนต่ำจากทีมวิจัยด้านตัวเร่งปฏิกิริยา

จากนั้น คณะผู้บริหารและนักวิจัยนาโนเทคได้เข้าศึกษากระบวนการรูปแบบการดำเนินงาน ที่ NANO-X ซึ่งถือเป็นอีกหนึ่งศูนย์นวัตกรรมด้านนาโนที่สำคัญของจีน มีบทบาทในการผลักดันงานวิจัยไปสู่การใช้ประโยชน์จริง ทั้งในภาคอุตสาหกรรมและชีวิตประจำวัน

NANO-X โดดเด่นในการมุ่งเน้นการวิจัยและพัฒนา วัสดุนาโนขั้นสูง อุปกรณ์อัจฉริยะ พลังงานใหม่ และนาโนเพื่อการแพทย์ การทำงานแบบครบวงจร ตั้งแต่งานวิจัยพื้นฐาน การพัฒนาเทคโนโลยี ไปจนถึงการต่อยอดสู่เชิงพาณิชย์ เชื่อมโยงกับบริษัทและสตาร์ทอัพ เพื่อเร่งสร้างสรรค์นวัตกรรมและผลิตภัณฑ์ใหม่ นับเป็นแพลตฟอร์มเปิดระดับนานาชาติ สำหรับนักวิจัย นักลงทุน และพันธมิตรธุรกิจจากทั่วโลก ทำให้ NANO-X Suzhou ไม่ใช่แค่ศูนย์วิจัย แต่ยังเป็นพลังขับเคลื่อนที่เชื่อมโลกวิทยาศาสตร์กับเศรษฐกิจยุคใหม่เข้าด้วยกัน

ในวันเดียวกันนี้ คณะผู้บริหารและนักวิจัยนาโนเทคได้เข้าศึกษากระบวนการรูปแบบการดำเนินงาน ที่ NANOPOLIS Suzhou ซึ่ง NANOPOLIS ได้ชื่อว่าเป็น “เมืองแห่งนาโน” ที่ใหญ่ที่สุดในโลก ที่รวมทุกสิ่งไว้ในที่เดียว ทั้งสถาบันวิจัย มหาวิทยาลัย ห้องทดลอง บริษัทเทคโนโลยี และสตาร์ทอัพ ทำให้เกิดระบบนิเวศด้านนาโนเทคโนโลยีที่สมบูรณ์แบบที่สุดแห่งหนึ่ง นับเป็นแพลตฟอร์มครบวงจร ตั้งแต่งานวิจัย จนถึงการพัฒนาเชิงพาณิชย์
เชื่อมโยงนักวิจัยและนักธุรกิจจากทั่วโลก สร้างเครือข่ายความร่วมมือระดับนานาชาติ รวมถึงเป็นพื้นที่ที่วิทยาศาสตร์และธุรกิจมาบรรจบกัน เพื่อสร้างนวัตกรรมที่เปลี่ยนโลก เป็นศูนย์กลางนวัตกรรมระดับโลก ที่กำลังขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมในอนาคต

วันที่ 2 กันยายน 2568 – ดร.ภญ. อุรชา รักษ์ตานนท์ชัย ผู้อำนวยการศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) พร้อมด้วย ศ.ดร. ศิวพร มีจู สมิธ รองผู้อำนวยการฯ และทีมวิจัยนาโนเทค สวทช. เข้าพบ นางสาววินัญดา วรรณสิน รองกงสุลใหญ่ ณ นครเซี่ยงไฮ้ และ นายณรงค์ ศิลปธรรมธาดา กงสุล ณ สถานกงสุลใหญ่ ณ นครเซี่ยงไฮ้ สาธารณรัฐประชาชนจีน

รองกงสุลใหญ่ฯ ได้ให้การต้อนรับและแสดงความยินดีที่นาโนเทคที่ได้นำผลงานวิจัยและนวัตกรรม รวมทั้งบุคลากรวิจัย มาสร้างความร่วมมือกับทีมวิจัยจีน อันจะช่วยเสริมสร้างความเข้มแข็งทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีให้ทัดเทียมระดับนานาชาติ พร้อมทั้งเป็นการส่งเสริมบุคลากรด้านการวิจัยและนวัตกรรมที่จะเป็นกำลังสำคัญต่อภาคอุตสาหกรรมและประเทศในอนาคต ทั้งนี้ ยังได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นในประเด็นด้านเศรษฐกิจและสังคมของจีนและนครเซี่ยงไฮ้ ตลอดจนนโยบายของจีนที่มีต่อเศรษฐกิจไทยและเศรษฐกิจโลก ก่อนที่จะยืนยันความพร้อมของสถานกงสุลใหญ่ฯ ในการสนับสนุนนาโนเทค สวทช. ในฐานะศูนย์วิจัยแห่งชาติของไทย และช่วยเชื่อมโยงภารกิจด้านวิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม เพื่อส่งเสริมความร่วมมือไทย–จีนทั้งในระดับประเทศและนานาชาติ

จากนั้น คณะผู้บริหารและนักวิจัยนาโนเทคได้เข้าร่วมสัมมนาและการประชุมหารือความร่วมมือกับมหาวิทยาลัยเซี่ยงไฮ้ (Shanghai University: SHU) โดยได้รับการต้อนรับจาก Prof. Dengsong Zhang, Executive Dean of College of Science, SHU

หัวข้อสัมมนาครอบคลุมงานวิจัยที่สำคัญหลากหลายสาขา ได้แก่

เทคโนโลยีคาร์บอนต่ำและตัวเร่งปฏิกิริยา
การออกแบบและพัฒนาสารโมเลกุลอัจฉริยะที่ตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นเพื่อการเกษตรที่ยั่งยืน
การกำจัดมลพิษทางอากาศ
แพลตฟอร์มชีววิทยาสำหรับประเมินความปลอดภัยของนาโนวัสดุ
การออกแบบวัสดุขั้นสูงเพื่อพลังงานและสิ่งแวดล้อม
การประยุกต์เทคโนโลยีไมโครฟลูอิดิกส์และปัญญาประดิษฐ์ (AI)

การเข้าร่วมกิจกรรมครั้งนี้นับเป็นอีกหนึ่งก้าวสำคัญของความร่วมมือไทย–จีน ที่มุ่งผลักดันงานวิจัยและนวัตกรรมเพื่ออนาคตที่ยั่งยืน พร้อมปิดท้ายด้วยการประชุมหารือเพื่อขยายกรอบความร่วมมือในอนาคต

วันที่ 31 กรกฎาคม 2568  ณ ห้องประชุม YT-711 ชั้น 7 อาคาร สวทช. (โยธี) ถนนพระรามที่ 6 แขวงทุ่งพญาไท เขตราชเทวี กรุงเทพฯ – ศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ ร่วมกับ สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) จัดการประชุมคณะทำงานการจัดทำแผนที่นำทางการวิจัยและพัฒนานาโนเทคโนโลยีของประเทศไทย พ.ศ. 2571-2575 ครั้งที่ 3/2568   ร่วมสรุปผลจากการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการฯ ครั้งที่ 2 เมื่อวันที่ 14 กรกฏาคม 2568 ที่ผ่านมา พร้อมหารือข้อเสนอแนะจากการประชุมระดมความเห็นในด้านต่างๆ สู่การจัดทำ Technology Roadmap ที่ตอบโจทย์การใช้งานได้จริงทุกภาคส่วน

เตรียมพบกับการจัดสัมมนาประชาพิจารณ์การจัดทำแผนที่นำทางการวิจัยและพัฒนานาโนเทคโนโลยีของประเทศไทย พ.ศ. 2571-2575 ในงาน อว.แฟร์ ครั้งที่ 2 วันที่ 14 สิงหาคม 2568 เวลา 09.00 -12.00 น. ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ ชั้น 2 ห้อง MR 210 CD

ลงทะเบียนเข้าร่วมงานได้ที่: https://www.nxpo.or.th/nnTRMhearing

วันที่ 25 กรกฎาคม 2568 ณ โรงแรมรอยัล ออคิด เชอราตัน ริเวอร์ไซด์ กรุงเทพ – สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โดยศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) และสมาคมนาโนเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย แถลงข่าว “การจัดประชุมวิชาการนานาชาติด้านนาโนเทคโนโลยี ประจำปี 2568 (NanoThailand2025) ภายใต้แนวคิด “Revolutionizing the Future” นาโนเทคโนโลยีพลิกโฉมโลกอนาคต เปิดเวทีแลกเปลี่ยนความรู้ด้านนาโนเทคโนโลยีทั้งไทยและระดับโลก พร้อมยกขบวนนวัตกรรมเด่นด้านนาโน-เทคโนโลยี อาทิ ไข่โอเมก้าสูง, สารสกัดกระชายดำมูลค่าสูง, ชุดตรวจสำหรับคนไทย, ระบบ/ต้นแบบการจัดการน้ำเพื่ออุตสาหกรรม, ไพลวาเซนโกลด์ และพาร์นิก้าครีม พร้อมโชว์ความสำเร็จของงานวิจัยสู่เชิงพาณิชย์จาก 2 บริษัทเอกชนชั้นนำอย่างสเปเชียลตี้ เนเชอรัล โปรดักส์และเอสบี เฟอร์นิเจอร์ ก่อนจัดเต็มกับ NanoThailand2025 ระหว่างวันที่ 3–5 พ.ย. นี้

ศ.ดร.นพ. สิริฤกษ์ ทรงศิวิไล ประธานกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (กสว.) และประธานกรรมการบริหารศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ กล่าวในการปาฐกถาพิเศษ เรื่อง “Nanotechnology: Revolutionizing the Future Thailand” ว่า นาโนเทคโนโลยีไม่ใช่เพียงแค่ความล้ำหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเท่านั้น แต่เป็นเทคโนโลยีที่มีศักยภาพในการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิต เศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมในหลายมิติ ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญในการขับเคลื่อนไทยไปสู่ประเทศพัฒนาแล้วที่มีความยั่งยืนและแข่งขันได้ในระดับโลก

ในอนาคต เราจะได้เห็นนาโนเทคโนโลยีพลิกโฉมอนาคตประเทศไทยในมิติต่าง ๆ ซึ่ง ศ. ดร. นพ. สิริฤกษ์ยกตัวอย่างของ การยกระดับอุตสาหกรรม ที่นาโนเทคโนโลยีสามารถเพิ่มประสิทธิภาพและมูลค่าในภาคการผลิตของไทย โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมเป้าหมาย นาโนเทคโนโลยียังสามารถตอบโจทย์นโยบายเศรษฐกิจ BCG ของประเทศไทย และครอบคลุมเรื่องคุณภาพชีวิตและสุขภาพของประชาชน, สิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน รวมถึงด้านการเสริมขีดความสามารถของคนไทยและเศรษฐกิจฐานราก

“ภายใต้แผนยุทธศาสตร์การอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (อววน.) และเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน (SDGs: Sustainable Development Goals) ของสหประชาชาติ นาโนเทคโนโลยีถือเป็นกุญแจสำคัญที่จะนำพาประเทศก้าวข้ามข้อจำกัดด้านทรัพยากร พัฒนานวัตกรรมที่ตอบโจทย์ความต้องการของสังคม พร้อมทั้งเสริมสร้างความเข้มแข็งของระบบเศรษฐกิจ BCG ของไทยในระยะยาว ซึ่งการประชุม NanoThailand2025 ที่จะจัดขึ้นในครั้งนี้ ถือเป็นเวทีสำคัญที่รวมนักวิจัย นักวิทยาศาสตร์ ผู้เชี่ยวชาญ และนักนวัตกรรม ทั้งในประเทศและระดับสากล มาร่วมแลกเปลี่ยนความรู้ แบ่งปันผลงานวิจัย และขับเคลื่อนความร่วมมือระหว่างภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม และยังเป็นโอกาสในการจุดประกายแรงบันดาลใจให้กับนักวิจัยรุ่นใหม่ และนักเรียนนักศึกษาที่สนใจในศาสตร์ด้านนาโนเทคโนโลยีอีกด้วย” ศ. ดร. นพ. สิริฤกษ์ย้ำ

รศ. ดร.สุรินทร์ เหล่าสุขสถิตย์ นายกสมาคมนาโนเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย กล่าวว่า สมาคมนาโนเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย จัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2553 จากการรวมตัวของพันธมิตร ทั้งภาคอุตสาหกรรม ภาครัฐและภาควิชาการ 8 มหาวิทยาลัยซึ่งเป็นศูนย์เครือข่ายความเป็นเลิศของนาโนเทค สวทช. โดยมีวัตถุประสงค์ที่จะเผยแพร่ความรู้วิชาการทางด้านนาโนเทคโนโลยี พร้อมทั้งเป็นกลไกสำคัญในการผลักดันให้ภาคเอกชนนำความรู้ทางด้านนาโนเทคโนโลยีไปใช้ให้เป็นประโยชน์ เสริมสร้างศักยภาพในการแข่งขันของประเทศได้อย่างยั่งยืน

สมาคมนาโนฯ มีบทบาทที่สำคัญอยู่ 2 ด้าน คือ ด้านอุตสาหกรรมและด้านวิชาการ โดยในด้านอุตสาหกรรมนั้น สมาคมฯ ได้จัดทำ โครงการฉลากนาโน (NanoQ) เพื่อให้การรับรองผลิตภัณฑ์นาโนสำเร็จรูปที่มีส่วนประกอบเป็นวัสดุนาโนหรือเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้ผ่านกระบวนการผลิตโดยใช้นาโนเทคโนโลยีและมีสมบัติตรงตามที่ได้ระบุ ส่วนบทบาทในด้านวิชาการนั้น คือ การประชุมวิชาการและงานนิทรรศการแสดงความก้าวหน้าทางด้านนาโนเทคโนโลยีระดับนานาชาติ (NanoThailand) ที่จัดขึ้นทุกสองปี โดยการสนับสนุนของศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) สวทช. มีเป้าหมายเพื่อกระตุ้นการพัฒนานาโนเทคโนโลยีของประเทศและยังเป็นการสร้างเครือข่าย เปิดโอกาสให้นักวิจัยนาโนของไทยได้พบกับนักวิทยาศาสตร์ชั้นนำระดับโลก โดยปีนี้จัดขึ้นเป็นครั้งที่ 9 ภายใต้แนวคิด “Revolutionizing the Future” หรือนาโนเทคโนโลยีพลิกโฉมโลกอนาคต

ดร.อุรชา รักษ์ตานนท์ชัย ผู้อำนวยการศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) สวทช. กล่าวว่า การประชุมวิชาการนานาชาติด้านนาโนเทคโนโลยี ประจำปี 2568 (NanoThailand2025) เป็นโอกาสที่ดียิ่งที่ผู้เข้าร่วมจะได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้จากนักวิจัยในระดับแนวหน้าของไทยและทั่วโลก หนึ่งในนั้นคือ Plenary Speaker ศ. มิชิยะ มัตสึซากิ (Prof. Michiya Matsusaki) จาก Graduate School of Engineering, Osaka University นักวิจัยที่มีชื่อเสียงด้านวัสดุชีวภาพและวิศวกรรมชีวการแพทย์ ผลงานที่โดดเด่นคือ การพัฒนาเทคนิคการพิมพ์ 3 มิติสำหรับชีวภาพ (3D-bioprinting) ด้วยความเชี่ยวชาญในการสร้างเส้นใยกล้ามเนื้อ เส้นใยไขมัน และเส้นใยหลอดเลือด นำมาประกอบกันเป็น “เนื้อวากิวเพาะเลี้ยง” โดยใช้เครื่องพิมพ์ชีวภาพ 3 มิติ ซึ่งจะมานำเสนอความก้าวหน้าของนวัตกรรมที่กำลังเป็นที่สนใจของทั้งโลก บนเวที NanoThailand ในครั้งนี้

ดร.อุรชา ในฐานะประธานจัดงาน NanoThailand2025 เผยว่า ภายในงานประกอบไปด้วย 12 หัวข้อการประชุมย่อยที่มีวิทยากรรับเชิญ 70 ท่านจาก 20 ประเทศ ครอบคลุมหัวข้อวัสดุศาสตร์และงานวิจัยขั้นแนวหน้า (Frontier Research) รวมถึงการนำเสนอผลงานวิจัย 200 หัวข้อในรูปแบบปากเปล่าและโปสเตอร์ พร้อมด้วยการนำเสนอผลงานจากสตาร์ตอัปด้านนาโนเทคโนโลยี และกิจกรรม Tech-to-Market: Bridging Innovation and Commercialization ที่มุ่งเน้นการจับคู่ธุรกิจ

“ปีนี้จะมีการมอบรางวัลนาโนเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (Thailand Nanotechnology Awards) ขึ้นเป็นครั้งแรก ได้แก่ Young Nanotechnologist Award ให้กับนักเทคโนโลยีนาโนอายุไม่เกิน 40 ปี ที่มีผลงานการวิจัยพัฒนาโดดเด่น, Nanotechnology Start-up Award ให้กับบริษัทสตาร์ทอัปด้านนาโนเทคโนโลยี และ Nanotechnology Hall of Fame ให้กับบุคคล/หน่วยงานที่มีผลงานนาโนเทคโนโลยีส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคม” ดร.อุรชาเผย

ภายในงานแถลงข่าว ยังนำเสนอผลงานวิจัยเด่นด้านนาโนเทคโนโลยีจาก สวทช. และพันธมิตร อาทิ บูธแสดงผลงานวิจัยเด่นจาก สวทช. และพันธมิตร ได้แก่

ผลงานจากศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (NANOTEC 4 Strategic Focus)

• ไข่โอเมก้าสูง (SFเกษตรและอาหาร) ที่ใช้นาโนเทคโนโลยีเป็นเครื่องมือนำส่งสารสำคัญสู่ระบบทางเดินอาหารของแม่ไก่และส่งเสริมให้มีการสะสมกรดไขมันโอเมก้า-3 ในไข่ไก่ ด้วยตัวพาไขมันที่มีโครงสร้างระดับนาโน (Nanostructured Lipid Carriers หรือ NLC) โดยไข่ไก่ 1 ฟอง จะมีปริมาณโอเมก้า-3 สูงกว่าไข่ไก่ทั่วไปถึง 3 เท่า
• สารสกัดกระชายดำมูลค่าสูง (SFสารสกัดสมุนไพร) โดยวิจัยพัฒนาสารสกัดกระชายดำมาตรฐาน (Standardized Extract) รวมถึงผลิตภัณฑ์เสริมอาหารสำหรับสุขภาพ เพื่อการยับยั้งกระบวนการแก่ของเซลล์ (anti-aging) เพื่อการผลักดันเป็น Thailand herbal champion อย่างเป็นรูปธรรม
• ชุดตรวจสำหรับคนไทย (SFชุดตรวจสุขภาวะ) เป็นแพลตฟอร์มชุดตรวจทางการแพทย์ เพื่อสร้างองค์ความรู้ และนวัตกรรมที่นำไปสู่การเดินหน้าแบบยั่งยืนของประเทศ ด้วยนวัตกรรมที่วิจัย พัฒนา และผลิตเพื่อใช้เองในประเทศ อาทิ ชุดตรวจคัดกรอง-ตรวจติดตามเบาหวานโดยไม่ต้องอดอาหาร (SugarAL) ชุดตรวจคัดกรองโรคไตเชิงปริมาณ (GO-Sensor Albumin Test) ชุดตรวจคัดกรองโรคไตเชิงคุณภาพ (AL-Strip) เป็นต้น
• ระบบ/ต้นแบบการจัดการคุณภาพน้ำเพื่อการอุปโภคบริโภค (SFน้ำและสิ่งแวดล้อม) เป็นการเปลี่ยนผ่านข้อจำกัดเป็นมูลค่าอย่างสร้างสรรค์และยั่งยืน เช่น การนำน้ำเสียและของเสียกลับมาใช้ประโยชน์ การเปลี่ยนคาร์บอนไดออกไซด์เป็นสารที่มีมูลค่าสูง การตรวจวัดและลดการปนเปื้อนของสารอันตรายให้อยู่ในมาตรฐาน

และผลงานจากมหาวิทยาลัยเครือข่ายนาโน อย่างไพลวาเซนโกลด์ และพาร์นิก้าครีม จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และผลิตภัณฑ์นาโนด้านเกษตรยั่งยืน จากบริษัท ซัสเทน อินโนเทค จำกัด

นอกจากนี้ ยังเปิดตัวนวัตกรรมเด่นด้านนาโนเทคโนโลยีจากพันธมิตรเอกชน ได้แก่ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร BGold นวัตกรรมกระชายดำลดพุง ลดโรค โดย บริษัท สเปเชียลตี้ เนเชอรัล โปรดักส์ จำกัด (มหาชน) และ นวัตกรรมการเคลือบวัสดุและผลิตภัณฑ์เครื่องใช้ภายในบ้าน โดย กลุ่มบริษัท เอสบี เฟอร์นิเจอร์ ซึ่งเป็นโมเดลความสำเร็จจากการต่อยอดผลงานวิจัยสู่เชิงพาณิชย์ โดยความร่วมมือของพันธมิตรภาคเอกชนที่จับมือกันขับเคลื่อนผลิตภัณฑ์นวัตกรรมสู่มือผู้บริโภค

การประชุมวิชาการนานาชาติด้านนาโนเทคโนโลยี ประจำปี 2568 (NanoThailand2025) จะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 3–5 พฤศจิกายน 2568 ณ โรงแรมรอยัล ออคิด เชอราตัน ริเวอร์ไซด์ กรุงเทพ สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมที่ เว็บไซต์ : https://www.nano-thailand.com

เพราะน้ำคือชีวิต แหล่งน้ำธรรมชาติ รวมถึงน้ำอุปโภคบริโภคในแต่ละพื้นที่มีคุณภาพที่แตกต่างกัน ปัจจุบัน น้ำเพื่อการอุปโภคในประเทศไทย 80% เป็นการให้บริการโดยหมู่บ้านและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (น้ำประปาหมู่บ้าน) และ 17% ให้บริการโดย การประปาส่วนภูมิภาค และการประปานครหลวง หากแต่น้ำประปาหมู่บ้านที่ได้มีมาตรฐาน ผ่านเกณฑ์คุณภาพน้ำประปาดื่มได้ของกรมอนามัยมีเพียง 34.4% (กรมอนามัย) สวทช. โดยนาโนเทค เดินหน้า “โครงการตรวจวัดและพัฒนาคุณภาพน้ำเพื่อการอุปโภคและบริโภคสำหรับชุมชนด้วย วทน.” (ปีงบประมาณ 2566-2568) เพื่อยกระดับการบริหารจัดการน้ำ แก้ไขปัญหาน้ำท่วม น้ำแล้ง โดยใช้ วทน. ช่วยในการจัดหาน้ำสะอาดสำหรับอุปโภคบริโภค ยกระดับคุณภาพชีวิต ลดความเหลื่อมล้ำ ให้ประชาชนทุกพื้นที่เข้าถึงน้ำสะอาดได้อย่างทั่วถึง

ดร. ณัฏฐพร พิมพะ ผู้อำนวยการกลุ่มวิจัยการเร่งปฏิกิริยาระดับนาโน การดูดซับ และการคำนวณ ศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กล่าวว่า ปัญหาคุณภาพน้ำในแต่ละพื้นที่ สามารถใช้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ตรวจวัดคุณภาพน้ำ จัดการมลพิษที่แหล่งต้นกำเนิด เพิ่มประสิทธิภาพระบบประปาหมู่บ้าน รวมทั้งการเสริมองค์ความรู้และศักยภาพขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นร่วมกับผู้นำชุมชนในการจัดการน้ำและคุณภาพน้ำ ภายใต้แผนงานบูรณาการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ ระหว่างปี 2566-2567 เพิ่มการเข้าถึงน้ำสะอาดมากกว่า 2,700 ครัวเรือน ในปี 2568 มากกว่า 24,000 ครัวเรือน และจะขยายวงกว้างในพื้นที่อื่นในอนาคต โดยอาศัยนวัตกรรมตรวจวัดและปรับปรุงคุณภาพน้ำ ซึ่งเชื่อมโยงกับยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนงานวิจัยของนาโนเทค (Strategic Focus) หรือ SFน้ำและสิ่งแวดล้อม ที่ให้ความสำคัญกับประเด็นด้านสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลกระทบทั้งมิติเศรษฐกิจและสังคม

“เรามุ่งเน้นเทคโนโลยีเพื่อการจัดการน้ำใน 2 ด้านคือตรวจวัดและปรับปรุงคุณภาพน้ำ โดยพัฒนาองค์ความรู้ เทคโนโลยีและนวัตกรรม โดยปรับใช้ตามสภาพปัญหาของแต่ละพื้นที่ เช่น ในภาคเหนือที่มีสายแร่ฟลูออไรด์พัดผ่านใต้ดิน มีแหล่งแร่ฟลูออไรด์ละลายลงสู่แหล่งน้ำ รวมถึงปัญหาสารปนเปื้อนทางการเกษตร หรือภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ที่พบสารโครเมียม สารหนู และแคดเมียม สารเคมีกำจัดศัตรูพืชในตะกอนดินบางจุด เหล็ก แมงกานีส ผ่านการบูรณาการความร่วมมือกับหน่วยงานภาครัฐ มหาวิทยาลัย และภาคประชาชน เพื่อร่วมกันจัดการน้ำอุปโภคบริโภคสำหรับชุมชน”

ล่าสุด ทีมวิจัยนาโนเทคส่งมอบต้นแบบระบบผลิตน้ำประปา และเครื่องผลิตน้ำดื่มด้วยนาโนเทคโนโลยีพร้อมอุปกรณ์ติดตามคุณภาพน้ำ เพื่อใช้ประโยชน์ และส่งเสริมสุขอนามัยในการเข้าถึงน้ำสะอาด ช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตในด้านการใช้น้ำอุปโภคและบริโภคของประชาชนในพื้นที่ ให้แก่ เทศบาลตำบลบึงระมาณ ตำบลปลักแรด อำเภอบางระกำ จังหวัดพิษณุโลก ซึ่งพื้นที่เทศบาลบึงระมาณ เป็นพื้นที่ต้นแบบที่พบปัญหาคุณภาพน้ำบาดาลปนเปื้อนฟลูออไรด์ และโรงเรียนบ้านสัน อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง ซึ่งเป็นพื้นที่ต้นแบบระดับโรงเรียนด้านการจัดการน้ำบริโภคที่ได้มาตรฐานจากแหล่งน้ำบาดาล ภายใต้โครงการการพัฒนาคุณภาพน้ำเพื่อการอุปโภคและบริโภค ที่มีการปนเปื้อนมลสารและโลหะหนักในหมู่บ้าน/ชุมชน จังหวัดพิษณุโลก (ตะเภาทองเฉลิมพระเกียรติ) และจังหวัดลำปาง (แม่ทาน)” ภายใต้แผนงานบูรณาการการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ ประจำปี 2568

ดร. ณัฏฐพร เผยว่า ปัจจุบัน มีการเข้าถึงน้ำสะอาดด้วยนวัตกรรมตรวจวัดและพัฒนาคุณภาพน้ำ กว่า 10,479 ครัวเรือน และตั้งเป้าให้ประชาชนในพื้นที่ได้รับน้ำสะอาด จาก วทน. กว่า 24,000 ครัวเรือน ภายในปี 2568

นอกจากนี้ นาโนเทคยังดำเนินการขยายผลตรวจวัดและพัฒนาคุณภาพน้ำด้วย วทน. ปี 2568 ตอบโจทย์ความต้องการเร่งด่วน ไม่ว่าจะเป็นการมอบต้นแบบ “เครื่องกรองน้ำดื่มด้วยนาโนเทคโนโลยี” พร้อมระบบติดตามคุณภาพน้ำและอุปกรณ์ตรวจวัดคุณภาพน้ำ จำนวน 2 เครื่อง ให้แก่ เทศบาลตำบลบูเก๊ะตา และองค์การบริหารส่วนตำบลโละจูด อำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส ช่วยเหลือผู้ประสบปัญหาอุทกภัยในช่วงเดือนธันวาคม 2567 มากกว่า 2,000 ครัวเรือน

รวมถึง การนำนวัตกรรมตรวจวัดคุณภาพน้ำเพื่อสนับสนุนมาตรการแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำในพื้นที่แม่น้ำและลุ่มน้ำกก ที่ดำเนินการร่วมกับหน่วยงานในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ ดำเนินการเก็บตัวอย่างในลุ่มน้ำกก จำนวน 4 จุด และพื้นที่โดยรอบลุ่มน้ำกกจังหวัดเชียงใหม่ กว่า 20 จุด พร้อมทั้งร่วมกำหนดแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำกกเสื่อมโทรม และนำเสนอนวัตกรรมตรวจวัดด้วยชุดทดสอบเคมีในน้ำ และเทคโนโลยีการปรับปรุงคุณภาพน้ำอีกด้วย

วันที่ 17 กรกฎาคม 2568 – สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โดยศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) ภายใต้ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ลงนามความร่วมมือด้านการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อมด้วยวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม (วทน.) กับกรมควบคุมมลพิษ (คพ.) มุ่งเน้นการบริหารจัดการคุณภาพอากาศ (PM2.5) และคุณภาพน้ำ นำร่องใช้นวัตกรรมตรวจวัดและพัฒนาคุณภาพน้ำ ร่วมแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำในพื้นที่แม่น้ำและลุ่มน้ำกก เพื่อขับเคลื่อนงานวิจัยให้เข้าถึงประชาชน แก้ไขปัญหาสำคัญของประเทศอย่างยั่งยืน

ศาสตราจารย์ ดร. ชูกิจ ลิมปิจำนงค์ ผู้อำนวยการ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กล่าวว่า สวทช. เป็นขุมพลังหลักของประเทศในการใช้ประโยชน์จากวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม (วทน.) ของรัฐ เอกชน และชุมชน เพื่อพัฒนาและสร้างความเข้มแข็งของระบบนิเวศวิจัยและนวัตกรรมให้ตอบโจทย์ และแก้ไขปัญหาที่สำคัญของประเทศ โดยกำหนดกลยุทธ์ในการดำเนินงาน ภายใต้แนวคิด “S&T Implementation for Sustainable Thailand” หรือ การพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อประเทศไทยยั่งยืน มุ่งเน้นเป้าหมายหลักใน 4 มิติ ได้แก่ การสร้างอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจ การเพิ่มการพึ่งพาตนเอง การลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม และการสร้างความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

“ความร่วมมือด้านการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อมด้วยวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมจะเป็นส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนงานวิจัยเพื่อสนับสนุนพันธกิจการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อม ไปสู่การใช้ประโยชน์ ตอบโจทย์ และแก้ไขปัญหาสำคัญของประเทศ ทำให้งานวิจัยเข้าถึงประชาชนและถึงผู้ใช้ประโยชน์จริงจากนวัตกรรมด้านสิ่งแวดล้อม ความร่วมมือนี้ไม่เพียงรวมทรัพยากรของสองหน่วยงาน แต่ยังเสริมพลังซึ่งกันและกัน เพื่อสร้างผลลัพธ์ที่ยิ่งใหญ่กว่าผลรวมของแต่ละฝ่าย และเป็นแรงผลักดันให้ความรู้และนวัตกรรมเข้าถึงประชาชนอย่างกว้างขวาง สอดคล้องกับเป้าหมายของทั้งสองหน่วยงาน” ศาสตราจารย์ ดร. ชูกิจย้ำ

ดร. อุรชา รักษ์ตานนท์ชัย ผู้อำนวยการศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) สวทช. กล่าวว่า ที่ผ่านมา สวทช. โดยนาโนเทค ได้ร่วมประชุมกับกองจัดการคุณภาพน้ำ กรมควบคุมมลพิษ (นำโดยดร. ชานัน ติรณะรัต ผู้อำนวยการกองจัดการคุณภาพน้ำ) กำหนดแนวทางการทำงานร่วมกันเพื่อสนับสนุนพันธกิจด้านสิ่งแวดล้อมทั้งในประเด็นคุณภาพน้ำ จากวิจัยและพัฒนาซึ่งเป็นความเชี่ยวชาญของ สวทช. โดย นาโนเทค และเอ็มเทค (ศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติ) นำสู่การทำงานร่วมกับสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษ หรือ สคพ. ในการตรวจวัดและพัฒนาคุณภาพน้ำสำหรับอุปโภคและบริโภคสำหรับชุมชนภายใต้แผนงานบูรณาการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำ ระหว่างปี 2566-2567 เพิ่มการเข้าถึงน้ำสะอาดมากกว่า 2,700 ครัวเรือน ในปี 2568 มากกว่า 24,000 ครัวเรือน และจะขยายวงกว้างในพื้นที่อื่นในอนาคต โดยอาศัยนวัตกรรมตรวจวัดและปรับปรุงคุณภาพน้ำ กิจกรรมเหล่านี้สอดคล้องกับทิศทางการวิจัยของนาโนเทคหรือที่เรียกว่า strategic focus : น้ำและสิ่งแวดล้อม ที่ตอบโจทย์และปัญหาที่สำคัญของประเทศ

“โครงการที่เราทั้งสองหน่วยงานคาดว่า จะดำเนินการร่วมกันภายใต้ความร่วมมือฯ นี้ คือ การนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมตรวจวัดและพัฒนาคุณภาพน้ำ เพื่อสนับสนุนมาตรการแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำในพื้นที่แม่น้ำและลุ่มน้ำกก ที่กำลังเป็นประเด็นอยู่ในปัจจุบัน โดยที่ผ่านมา สวทช. ได้ลงพื้นที่ลุ่มน้ำกกในอำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ร่วมกับ สคพ. 1 เชียงใหม่ ในการเก็บตัวอย่างน้ำในลุ่มน้ำกก เพื่อนำไปวิเคราะห์ด้วยเซ็นเซอร์เคมีไฟฟ้าตรวจวัดโลหะหนัก หรือ Chem Sense ที่เป็นเครื่องมือสำหรับวิเคราะห์การปนเปื้อนโลหะหนัก ได้แก่ แคดเมียม ตะกั่ว ปรอท และสารหนู” ดร. อุรชากล่าว

ผลจากการตรวจด้วยนวัตกรรมเซ็นเซอร์เคมีไฟฟ้าของนาโนเทคนั้นพบว่า สอดคล้องกันกับผลจากวิธีมาตรฐานในห้องปฏิบัติการ แสดงให้เห็นว่า เครื่องมือนี้สามารถนำไปขยายผลเป็นเครื่องมือคัดกรอง ที่สามารถรู้ผลทันที สำหรับการเฝ้าระวังในพื้นที่ และดำเนินการป้องกัน-แก้ไขได้ทันท่วงที ซึ่งปัจจุบัน อยู่ระหว่างการดำเนินการในขั้นตอนต่างๆ ที่ครอบคลุมการต่อยอดใช้ประโยชน์จากงานวิจัยและนวัตกรรมต่างๆ ของนาโนเทคอีกด้วย

เช่นเดียวกับการบริหารจัดการคุณภาพอากาศ (PM2.5) ก็เป็นโจทย์สำคัญของประเทศ ที่ สวทช. พร้อมจะทำงานร่วมกับกรมควบคุมมลพิษ โดยหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะเห็นการใช้ประโยชน์จากการวิจัยและพัฒนาไปใช้ขยายผลเพื่อการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อมที่สร้างผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคมต่อไป

นางสาวปรีญาพร สุวรรณเกษ อธิบดีกรมควบคุมมลพิษ กล่าวว่า สถานการณ์ปัญหาสิ่งแวดล้อมในปัจจุบันมีความรุนแรง ซับซ้อน และแพร่กระจายสู่สิ่งแวดล้อมอย่างรวดเร็ว ซึ่งจำเป็นต้องมีการพัฒนา เทคโนโลยี และนวัตกรรมต่าง ๆ ในการบริหารจัดการ เพื่อให้สามารถติดตามสถานการณ์ได้อย่างทันท่วงทีและนำไปสู่การแก้ไขปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) เป็นหน่วยงานที่มีศักยภาพในการพัฒนาเครื่องมือ เทคโนโลยี และนวัตกรรมต่าง ๆ โดยมีผู้เชี่ยวชาญ ทั้งด้านนาโนเทคโนโลยี พันธุวิศวกรรม เทคโนโลยีชีวภาพ เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และ คอมพิวเตอร์ เทคโนโลยีโลหะวัสดุ และเทคโนโลยีด้านพลังงาน

“ที่ผ่านมา สวทช. ได้สนับสนุนเครื่องมือตรวจวัดโลหะหนักที่สำคัญ ๆ เช่นเครื่อง Chem Sense เครื่องเซ็นเซอร์เคมีไฟฟ้า สำหรับตรวจวัดโลหะหนัก ซึ่งสามารถตรวจวัดเบื้องต้นในพื้นที่ห่างไกลได้อย่างสะดวก รวดเร็ว ซึ่งสามารถสนับสนุนการทำงานของกรมควบคุมมลพิษ ซึ่งมีภารกิจหลักในการพัฒนามาตรฐานและ มาตรการการจัดการมลพิษ รวมถึงการกำกับ ดูแลและบังคับใช้กฎหมายในการจัดการมลพิษทั้งด้านน้ำ อากาศ เสียง กากของเสียและสารอันตราย ดังนั้น การบูรณาการในครั้งนี้จึงเป็นเพื่อการร่วมกันพัฒนาเครื่องมือเทคโนโลยีที่ทันสมัย มีประสิทธิภาพในการตรวจวัดคุณภาพน้ำ อากาศ กากของเสีย สารเคมีหรือสารมลพิษต่าง ๆ และสนับสนุนการดำเนินงานร่วมกันในอนาคตต่อไปนี้ เพื่อให้การแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมจะไม่ได้ใช้เทคโนโลยีแบบแยกส่วนอีกต่อไป แต่เป็นการบูรณาการหลายเทคโนโลยีเข้าด้วยกัน เพื่อร่วมกันแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมได้อย่างทันท่วงที” อธิบดีกรมควบคุมมลพิษกล่าว

อธิบดีกรมควบคุมมลพิษชี้ว่า การลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือในครั้งนี้ เป็นก้าวสำคัญที่เราจะบูรณาการการทำงานร่วมกัน เพื่อป้องกัน ควบคุม และแก้ไขปัญหามลพิษสิ่งแวดล้อม ให้มีประสิทธิภาพ รวดเร็ว และยั่งยืน และตอบสนองความต้องการของประชาชน โดยใช้วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม เพื่อให้คุณภาพสิ่งแวดล้อมของประเทศไทยดีขึ้น ยกระดับคุณภาพชีวิตประชาชนไทย