อนุภาคนาโนใบหมี่-บัวบก ตัวช่วยแก้ปัญหาผมร่วง
จากภูมิปัญญาชาวบ้าน ที่พัฒนาแชมพูใบหมี่แก้ผมร่วง นักวิจัยนาโนเทคต่อยอดศึกษาเชิงลึกพบ สารสกัดใบหมี่ช่วยกระตุ้นรากผม ในขณะที่ใบบัวบกช่วยลดการอักเสบของผิวหนัง พร้อมพัฒนาระบบห่อหุ้มที่ช่วยเพิ่มความคงตัวของสารสกัด และพัฒนาคุณสมบัติทางกายภาพเชิงเคมี เอื้อต่อการขึ้นสูตรตำรับผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางต่างๆ ในอนาคต พร้อมเดินหน้าพัฒนาต้นแบบ “แชมพู ครีมนวดผม และแฮร์โทนิค” เป็นโชว์เคสรอถ่ายทอดเทคโนโลยีสู่เชิงพาณิชย์ เจาะกลุ่มคนผมร่วง ผมบาง
ดร.มัตถกา คงขาว นักวิจัยจากห้องปฏิบัติการทีมวิจัยเวชศาสตร์นาโน
ศูนย์นาโนเทคโนโลยีแห่งชาติ (นาโนเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กล่าวว่า จากการศึกษาเบื้องต้นของฤทธิ์ทางชีวภาพของสารสกัดใบหมี่ ซึ่งเป็นสมุนไพรธรรมชาติที่ใช้ทั่วไปในการผลิตแชมพูของภูมิปัญญาชาวบ้าน พบว่า สารสกัดใบหมี่มีความสามารถในการกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์รากผม นอกจากนี้ สาเหตุส่วนหนึ่งของอาการผมร่วงอาจมาจากการอักเสบของหนังศีรษะ ดังนั้นการนำสารสกัดธรรมชาติที่มีฤทธิ์ในการต้านการอักเสบของผิวหนัง เช่น ใบบัวบก มาเป็นสารออกฤทธิ์ในผลิตภัณฑ์สำหรับผม จึงเป็นทางเลือกที่ดีอย่างหนึ่ง
“แม้สารสกัดจากพืชสมุนไพรไทยจะมีคุณสมบัติที่ดีมาก แต่ปัญหาของการทำผลิตภัณฑ์จากสารเหล่านี้คือ ความคงตัวของผลิตภัณฑ์ เนื่องจากความไม่เสถียรของสารสกัด ทำให้เกิดการตกตะกอน เปลี่ยนสี หลังจากการผลิต รวมถึงอาจติดเชื้อ ทำให้ผลิตภัณฑ์เสียหาย” ดร.มัตถกากล่าว
โครงการวิจัย “อนุภาคสารสกัดใบหมี่และบัวบกสำหรับผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง” จึงเกิดขึ้น โดย ดร.มัตถกาและทีมวิจัยของนาโนเทค พัฒนาอนุภาคลิโพนิโอโซมของสารสกัดใบหมี่ บัวบก และใบหมี่ผสมบัวบก จากการพัฒนาระบบห่อหุ้มที่ช่วยเพิ่มความคงตัวของสารสกัด พร้อมทั้งพัฒนาคุณสมบัติทางกายภาพเชิงเคมี เพื่อง่ายต่อการนำไปใช้ในการขึ้นสูตรตำรับผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง และมีความปลอดภัย
อนุภาคลิโพนิโอโซมของสารสกัดใบหมี่ บัวบก และใบหมี่ผสมบัวบก เป็นการหุ้มสารสกัดสมุนไพรด้วยอนุภาคนาโน ทำให้ความคงตัวเพิ่มสูงขึ้น ลดปัญหา สี กลิ่น การตกตะกอนที่ไม่ถูกใจผู้ใช้ รวมถึงเพิ่มประสิทธิภาพในการกระตุ้นรากผม โดยนักวิจัยนาโนเทคเผยว่า ผลจากการทดสอบในระดับห้องปฏิบัติการกับเซลล์ผิวหนังและเซลล์รากผมพบว่า มีฤทธิ์ในการกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์รากผมได้ดีเทียบเท่ากับยารักษาอาการผมร่วงที่มีอยู่ในท้องตลาด และลดการอักเสบในเซลล์รากผม
“เราเลือกใช้สารสกัดสมุนไพร 2 ชนิด ให้มาทำงานส่งเสริมกัน ทั้งใบหมี่ที่ช่วยกระตุ้นเซลล์รากผม และใบบัวบกที่ช่วยลดการอักเสบผิวหนัง สาเหตุหนึ่งของผมร่วง โดยกระตุ้นเซลล์รากผมได้ดีกว่า 20-30% เมื่อเทียบกับสารสกัดแบบดั้งเดิม”
หลังจาก พัฒนาให้สารสกัดมีความคงตัว โดยไม่มีการเปลี่ยนแปลงของสี ไม่มีการเจริญเติบโตของเชื้อ มีค่า pH ที่เหมาะสมกับเครื่องสำอาง มีการกระจายตัวที่ดีในสูตรตำรับ รวมถึงผ่านการทดสอบการระคายเคืองในอาสาสมัคร นักวิจัยพัฒนาต้นแบบแชมพู ครีมนวดผม และแฮร์โทนิค จากสารสกัดใบหมี่ผสมบัวบก ที่ปราศจากพาราเบน แอลกอฮอลล์ และสารก่อความระคายเคืองอื่นๆ พร้อมยื่นจดทรัพย์สินทางปัญญา
ดร.มัตถกาชี้ว่า เสาะหาผู้รับอนุญาตใช้สิทธิ ซึ่งมีความเป็นไปได้ในเชิงการตลาดสูงมาก และมีผู้ประกอบการให้ความสนใจติดต่อเจรจาหลายหลาย ทั้งไทยและต่างประเทศ โดยอยู่ระหว่างการทดสอบทางคลินิก ที่คาดจะแล้วเสร็จพร้อมถ่ายทอดในช่วงต้นปี 2563 ซึ่งนาโนเทคมีความพร้อมรองรับผู้ประกอบการทั้งเรื่องของงานวิจัยและพัฒนา นวัตกรรม และการขยายสเกล จากโรงงานผลิตเครื่องสำอาง (ต้นแบบ) ที่นาโนเทคมี